یکی از خبرسازترین موضوعات در جهان تکنولوژی امروز، مربوط به رئیس خودروسازی تسلا یعنی شخص ایلان ماسک است. این موضوع به گونه‌ای است که اخبار مربوط به ایلان ماسک همیشه در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های مختلف قابل مشاهده بوده و هربار پرده از اطلاعات و شگفتی‌های جدیدی برمی‌دارد. اما ایلان ماسک کیست؟ چه دستاوردهای شخصی و بشری تا به حال داشته است؟
در این مقاله از خودساخته ، به بررسی زندگینامه ایلان ماسک این شخصیت معروف و مالک شرکت خودروسازی تسلا پرداخته شده و در اختیار علاقمندان به زندگی افراد موفق و مشهور قرار می‌گیرد.
ایلان ماسک کیست؟
ایلان ماسک (Elon Musk) در واقع یکی از بزرگترین کارآفرینان و سرمایه‌گذاران مطرح جهانی بوده و جزو چهره‌های مهم دنیای کسب و کار به شمار می‌رود. عمده شهرت او نیز از جهت مدیرعاملی شرکت‌های تسلا (Tesla) و اسپیس ایکس (SpaceX) به وجود آمده است. ماسک همچنین یکی از بنیان‌گذاران اصلی پی پال (PayPal) نیز به شمار رفته و همچنین در بسیاری از شرکت‌های تکنولوژی و حوزه رمزارز نیز سرمایه‌گذاری کرده است. شهرت ایلان ماسک اما به علت سرمایه‌گذاری‌های او در شرکت‌های گوناگون نیست. بلکه او در توسعه پروژه‌هایی مانند سیستم حمل و نقل تندروی هایپرلوپ (Hyperloop) نیز نقش داشته و او تا به اینجا اغلب به دنبال پروژه‌هایی بوده که هدف‌های جهانی به دنبال داشته و به دنبال تغییرات مهم در جهان هستند. همین امر موجب شده تا ایلان ماسک جایگاه خود را در میان سرمایه‌گذاران و ثروتمندان جهان ثبت کرده و جزو تأثیرگذارترین افراد حال حاضر جهان به شمار رود.
در حال حاضر نیز ایلان ماسک به عنوان یک کارآفرین و سرمایه‌گذار شناخته نشده، بلکه او یک مخترع، مبدع و حتی مهندس پروژه‌های زیادی بوده است. به طور مثال در پروژه طراحی خودروهای الکتریکی و سفینه‌های فضایی، یکی از مهندسان پروژه ایلان ماسک بوده و نقش ویژه‌ای در طراحی این موارد داشت. در نهایت مدل شخصیتی و موفقیت‌های او موجب شد تا با بسیاری از مشاهیر و سرمایه‌داران آمریکایی مانند استیو جابز، هوارد هیوز و هنری فورد مقایسه شود.
ایلان ماسک در واقع یک فرد سخت‌کوش با تفکر انتقادی و شخصیتی پرهیاهو است که در هفته بین ۸۰ تا ۱۰۰ ساعت کار می‌کند. همچنین او در اکتبر سال ۲۰۲۲ در یک معامله پرحاشیه و خبرساز، شرکت توییتر را خریداری کرده و مالک شبکه اجتماعی توییتر شد. این معامله حواشی بسیاری را برای او به دنبال داشت. تعداد دنبال‌کننده‌های ماسک در این شبکه مجازی به بیش از ۱۱۱ میلیون نفر می‌رسد.
سال‌های اولیه زندگی ایلان ماسک
ایلان از یک پدر آفریقایی تبار و مادری کانادایی در سال ۱۹۷۱ و در شهر پرتوریای آفریقای جنوبی به دنیا آمد. از همان سال‌های کودکی مهارت زیادی در فعالیت‌های مربوط به کامپیوتر داشت، به طوری که استعداد اولیه ایلان ماسک در این زمینه در سن ۱۲ سالگی و با ساخت یک بازی ویدئویی نشان داده شد. او این بازی را در سال ۱۹۸۴ به یک مجله کامپیوتری فروخت. به گفته شخص ایلان ماسک، او دوران کودکی و نوجوانی سختی داشته و با ناملایمات بسیاری از طرف پدر خود روبه‌رو بوده است.
او در سال‌های ابتدایی زندگی خود، نوجوانی ریزنقش بود که علاقه بسیاری نیز به کتابخوانی داشت. همین امر موجب شد تا از طرف هم کلاسی‌های خود بسیار مورد آزار و اذیت قرار بگیرد و برای فرار از این وضعیت و همچنین فرار از پدر سختگیر خود، به تکنولوژی پناه ببرد. تکنولوژی برای او مانند یک راه فرار واقعی عمل می‌کرد. او در سن ده سالگی با برنامه‌نویسی آشنا شد و همین شروعی بر فعالیت‌های طراحی و حضور او در این عرصه بود.
مهاجرت و شروع زندگی جدید
در سال ۱۹۸۸ و سن ۱۷ سالگی، به علت عدم علاقه به آپارتاید و خدمت نظامی اجباری، با گرفتن پاسپورت کانادایی، کشور آفریقای جنوبی را ترک کرده و برای دستیابی به فرصت‌های اقتصادی و پیشرفت در زمینه‌های مختلف به کانادا مهاجرت نمود و بعد از مدتی تابعیت آن‌جا را گرفت. ایلان ماسک تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه کوئینز در کینگستون انتاریو شروع کرد. ایلان در همان دانشگاه کوئینز با جاستین ویلسون آشنا شد که بعدها با یکدیگر ازدواج کردند و صاحب پنج فرزند پسر، دو قلو و سه قلو شدند. بعد از دو سال و در سال ۱۹۹۲ به ایالات متحده مهاجرت کرده و دانشگاه پنسیلوانیا در ایالت فیلادفیا منتقل شد.
او در سال ۱۹۹۷ دوران کارشناسی خود را در رشته فیزیک و اقتصاد به پایان رساند و در ادامه به تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد رشته فیزیک در دانشگاه استنفورد پرداخت. اما این ادامه تحصیل بعد از دو روز، ترک شد. در واقع ورود او به دانشگاه استنفورد و تحصیل در رشته فیزیک با رونق اینترنت و حباب دات کام همراه شد. همین امر موجب شد تا از ادامه تحصیل در این رشته انصراف داده و آن‌جا را ترک کند. زیرا که ایلان بر این باور بود که اینترنت، پتانسیل بیشتری از فیزیک داشته و می‌تواند تغییرات بیشتری در جامعه ایجاد کند. وی در سال ۱۹۹۵، شرکتی با نام زیپ ۲ (Zip2) را تأسیس کرد و سلسله فعالیت‌های خود را در زمینه تکنولوژی و اینترنت آغاز نمود.
شروع امپراطوری ایلان ماسک و کارآفرینی جدی
مسلماً در تمامی دنیا ماسک را به عنوان یکی از اصلی‌ترین و مشهورترین کارآفرینان حوزه تکنولوژی می‌شناسند. این حضور جدی در حوزه تکنولوژی و کارآفرینی موجب شده تا ایلان ماسک را با عنوان مرد آهنی بشناسند و نظرات او در صدر خبرهای رسانه‌های اجتماعی قرار گیرد. ایلان برای ساخت امپراطوری خود راه بسیار سخت و پرمشغله‌ای را طی کرده که همین راه موجب پربارتر شدن رزومه او شده است. در ادامه به معرفی شرکت‌های این فرد بزرگ دنیای تکنولوژی پرداخته می‌شود؛
شرکت ZIP2
شرکت زیپ ۲ توسط ایلان ماسک و در سال ۱۹۹۵ میلادی، معادل سال ۱۳۷۳ شمسی، به عنوان اولین شرکت مستقل او تأسیس شد. سپس ۷ سال بعد از آن، ماسک در سال ۲۰۰۲ شهروندی ایالات متحده را دریافت کرد. بدین ترتیب او در آن زمان تابعیت سه کشور را به صورت همزمان داشت. شرکت زیپ ۲ در واقع یک راهنمای آنلاین شهری بود و در مدت زمانی کمی توانست با وب‌سایت‌های جدیدی مانند نیویورک تایمز (The New York Times) و شیکاگو تریبیون (Chicago Tribune) همکاری کرده و محتوای مورد نیاز آن‌ها را فراهم نماید. ایلان ماسک همچنین این شرکت را در سال ۱۹۹۹ میلادی، معادل سال ۱۳۷۸ شمسی به قیمت ۳۰۷ میلیون دلار پول نقد و ۳۴ میلیون دلار سهام به شرکت کامپک (Compaq) فروخت.
پی‌پال (PayPal)
بعد از فروش شرکت زیپ ۲، در سال ۱۹۹۹، ایلان ماسک به همراه برادرش کیمبال، با استفاده از سرمایه حاصل از فروش شرکت قبلی، شرکتی مبنی بر خدمات مالی و پرداخت آنلاین X.com را راه‌اندازی کردند. یک سال بعد از شروع فعالیت شرکت ایکس دات کام، این شرکت با کمپانی Confiniry ادغام شد و نام آن به پی‌پال تغییر نمود. پی‌پال نیز در سال ۲۰۰۲ به قیمت ۵/۱ میلیارد دلار به شرکت ای‌بی (eBay) فروخته شد. سهم ایلان ماسک نیز از این فروش حدود ۱۶۵ میلیون دلار بود.
ایلان ماسک و شروع تسلا
بعد از گذشت از zip2 و پی‌پال، ماجراجویی جدید ایلان ماسک، تسلا موتورز بود. شرکت تسلا در سال ۲۰۰۳ تأسیس شد و بنیان‌گذار اصلی آن، ماسک بود. او در حال حاضر نیز مدیرعامل اجرایی و رئیس هیئت مدیره این شرکت است. اصلی‌ترین فعالیت تسلا بر روی طراحی و تولید خودروهای الکتریکی بوده و مقرون به صرفه بودن این خودروها نیز اهمیت بالایی دارد. در سال ۲۰۰۸، تسلا موتورز، خودرویی به نام رودستر (Roadster) را معرفی نمود. صفر تا صد این خودرو تنها ۷/۳ ثانیه است و در این مدت زمان سرعت از صفر به ۹۷ کیلومتر بر ساعت می‌رسد. رودستر کاملاً با نیروی برق کار کرده و با یکبار شارژ آن می‌توان مسافتی در حدود ۳۹۳ کیلومتر را طی نمود.
ایلان ماسک همچنین توسط کمپانی تسلا، خودرو مدل اس (Model S) را طراحی کرده که اولین خودروی سدان الکتریکی این مجموعه بود. این خودرو نیز توانست موفقیت‌های بسیاری را برای تسلا و ایلان ماسک به ارمغان آورد. خودرو مدل اس در سال ۲۰۱۳ در مجله Motor Trend به عنوان خودروی سال انتخاب شد. سومین خودروی شرکت تسلا در ۱۲ سالگی آن معرفی گردید. این خودرو با نام مدل ایکس (Model X) عرضه شد که از جمله ویژگی‌های منحصر به فرد آن می‌توان به درب‌های عقب اشاره کرد. درب‌های عقب این خودرو مانند دو بال باز می‌شوند.
شروع پرواز و سفرهای فضایی
در سال ۲۰۰۱، ماسک به همراه دو دوست دیگر خود به مسکو سفر کرد. این سفر برای خرید تعدادی موشک قاره پیما دست دوم از روسیه بود. این موشک‌ها برای پروژه‌های فضایی ایلان ماسک استفاده می‌شدند. روس‌ها به ایلان ماسک به چشم یک تازه‌کار نگاه کرده و مرتباً او را مورد تمسخر قرار می‌دادند. در نتیجه ماسک و دوستانش بدون هیچ نتیجه‌ای از این سفر، دست خالی به آمریکا بازگشتند.
سال بعد اما او به همراه مایک گریفین که رزومه شغلی پرباری داشت به روسیه بازگشت. گریفین تجربه کار در سازمان‌های ناسا، اوربیتال ساینس، CIA و چند شرکت دیگر را در کارنامه خود داشت و ایلان را برای خرید ۳ موشک قاره پیما در روسیه همراهی کرد. روس‌ها در این سفر برای هر راکت ۸ میلیون دلار درخواست کردند که قیمت بسیار زیادی بود.
بنابراین ایلان ماسک تصمیم گرفت خودش شرکتی برای تولید موشک‌های ارزان قیمت تأسیس کند. همین امر پایه و اساس تأسیس سومین شرکت ماسک با نام Space Exploration Technologies Corporation بود. این شرکت با نام اختصاری SpaceX شناخته می‌شود. اسپیس ایکس توسط ایلان ماسک با سرمایه ۱۰۰ میلیون دلاری تأسیس شد. این سرمایه حاصل از سود پروژه‌های قبلی او بود. با توجه به صحبت‌های یکی از اولین سرمایه‌گذاران این شرکت، ماسک متوجه شد که مواد اولیه برای ساخت موشک تنها ۳درصد قیمت آن را شامل می‌شود. بر همین اساس با استفاده از مهندسی نرم‌افزار و طراحی ماژولار، شرکت اسپیس ایکس، هزینه پرتاب موشک‌ها را به اندازه مضربی از ۱۰ کاهش داده و به حاشیه سود ۷۰ درصدی دست یافت.
شرکت SpaceX
ایلان ماسک کیست؟ ماسک در این شرکت، به طور همزمان مسئولیت مدیر ارشد اجرایی (CEO) و مدیر ارشد تکنولوژی (CTO) را برعهده دارد. در حال حاضر کمپانی اسپیس ایکس راکت‌هایی با نام فالکون و کپسول‌های فضایی با نام دراگون تولید می‌کند. نام راکت‌های فالکون از فضاپیماهای Millennium Falcon در فیلم جنگ ستارگان الهام گرفته شده است.
در سال ۲۰۰۸ کمپانی ناسا قراردادی ۶/۱ میلیارد دلاری با اسپیس ایکس امضا کرد که در بر اساس این قرارداد وظیفه ارسال محموله به ایستگاه‌های فضایی بین‌المللی (ISS) توسط ۱۲ پرتاب به این شرکت سپرده شد. در همان سال نیز اولین موشک خصوصی اسپیس ایکس با نام موشک فالکون ۱ به فضا فرستاده شد و ماهواره‌ای را در مدار زمین قرار داد. فضاپیمای دراگون این شرکت، در سال ۲۰۱۲، به عنوان اولین فضاپیما ساخته شده توسط یک شرکت خصوصی شناخته شد که به ایستگاه فضایی بین‌المللی متصل شده است. این مورد در طول تاریخ بشر برای اولین‌بار اتفاق افتاد و تاریخ‌ساز شد.
از دیگر اهداف شرکت اسپیس ایکس، کاهش هزینه‌های سفر به فضا از طریق استفاده چندباره از راکت‌ها است. در روش‌های سنتی سفر به فضا، بعد از پرتاب راکت و اتمام سوخت موشک، بدنه راکت در جو زمین رها شده و در صورت نسوختن در جو زمین، در اقیانوس‌ها سقوط می‌کند. در واقع سوخت موشک‌ها تنها درصد کمی از قیمت آن‌ها را تشکیل می‌دهند و هزینه اصلی مربوط به خود راکت‌ها است. همین امر نشان می‌دهد که در صورت استفاده مجدد از راکت‌ها می‌توان هزینه سفرها و اکتشافات فضایی را تا چندین برابر کاهش داد. بر اساس این هدف، اسپیس ایکس با تجربه چندین تلاش ناموفق، نهایتاً در سال ۲۰۱۵، یک موشک فالکون را به طور موفقیت‌آمیز در بازگشت از فضا بر روی یک شناور در میان اقیانوس فرود آورد و در پروازهای بعدی مجدداً از آن استفاده کرد.
اینترنت ماهواره‌ای استارلینک
در سال ۲۰۱۸ و در اواخر ماه مارس، شرکت اسپیس ایکس مجوز پرتاب مجموعه‌ای از ماهواره‌ها به مدار پایینی زمین را از دولت آمریکا دریافت کرد. این شبکه ماهواره‌ای وظیفه تأمین اینترنت در نقاط دورافتاده را برعهده داشت و با نام استارلینک Starlink به افراد معرفی شد. در واقع این شرکت به دنبال رقابت با شرکت‌های سرویس‌دهنده اینترنتی بود که برخی مناطق خاص تحت انحصار آن‌ها قرار داشت.
اسپیس ایکس همچنین در سال ۲۰۱۹ اولین مجموعه ماهواره‌ای پروژه استارلینک را به مدار فرستاد. این شرکت تا به امروز در حدود ۲هزار ماهواره به فضا فرستاده که از بین آن‌ها، بیشتر ۱۶۰۰ ماهواره عملیاتی هستند. با این حال ایلان ماسک و کمپانی او مجوز پرتاب ۱۲هزار ماهواره دیگر را در اختیار دارند و او می‌تواند مجوز پرتاب ۳۰هزار ماهواره جدید را نیز اخذ کند. پروژه استارلینک در ماه اکتبر ۲۰۲۰ سرویس‌های خود را با قیمت اولیه ۴۹۹ دلار برای ترمینال کاربری شروع کرد. ترمینال کاربری نیز در واقع یک دیش ساده برای برقراری ارتباط با ماهواره است.
مخالفت ایلان ماسک با هوش مصنوعی
یکی دیگر از خبرهای حاشیه‌ساز در اخبار و مجلات، ترس و مخالفت ایلان ماسک در رابطه با هوش مصنوعی است. این خبر به صورت رسمی در اغلب خبرگزاری‌ها به چاپ رسید و همگی به خوبی از آن اطلاع دارند. آقای ماسک در سال ۲۰۱۵ صراحتاً اعلام کرد که هوش مصنوعی بزرگترین خطر برای حیات بشر بوده و بیان داشت که این موضوع باید در سطح ملی و بین‌المللی مورد نظارت قرار بگیرد تا از بروز هرگونه عملیات جاهلانه و به دور از عقل و منطق جلوگیری شود. همچنین در مصاحبه دیگری با او، ایلان ماسک ساخت هوش مصنوعی را احضار شیاطین معرفی کرده و موضع خود را در این زمینه کاملاً مشخص نمود.
شرکت نورالینک و بورینگ
حتی صنایع خودروسازی و هوافضا نیز نتوانست بلندپروازی‌های ایلان ماسک را به طور کامل برطرف گرداند و او با همه مخالفت خود با هوش مصنوعی، در این زمینه نیز ورود کرد. همین امر موجب شد تا او در سال ۲۰۱۶ دو شرکت جدید دیگر با نام‌های نورالینک و بورینگ را تأسیس کند. نورالینک از جمله شرکت‌هایی است که در زمینه نوروتکنولوژی یا همان تکنولوژی دستگاه عصبی فعالیت کرده و هدف از تأسیس آن، ایجاد یک رابطه میان مغز انسان و ماشین است.
با تحقق این هدف، افراد می‌توانند به طور مستقیم و بدون نیاز به صفحه نمایش و یا دیگر لوازم، اطلاعات کامپیوتری را دریافت کرده و حتی مغز خود را به روزرسانی کنند. البته این اهداف فاصله بسیار زیادی با واقعیت دارند و ممکن است هیچ‌گاه به طور کامل تحقق نیابند. بر طبق گفته‌های او، گوش دادن به موسیقی از طریق رابط مغزی و ماشینی نیز به زودی قابل دستیابی بوده و می‌توان در آینده‌ای نزدیک، موسیقی را به جای گوش با مغز حس کرد.
ایلان ماسک موسس شرکتی به نام بورینگ (Boring Company) است. نام این شرکت به معنای خسته‌کننده یا حوصله‌سربر بوده و در زمینه‌ای کاملاً متفاوت با شرکت نورالینک فعالیت می‌کند. هدف از تأسیس این شرکت، خلق یک راهکار جدید برای کاهش ترافیک و ازدحام ماشین‌ها است. بورینگ در سال ۲۰۱۶ در کالیفرنیای آمریکا تأسیس شد و قصد دارد تا با احداث تونل‌های زیرزمینی، مشکلات این شهر و دیگر کلان شهرها را از بابت ترافیک‌های سنگین رفع کند.
اقدامات بشردوستانه
ایلان ماسک به عنوان یکی از ثروتمندترین افراد جهان، شرکت‌ها و کمپانی‌هایی که تأسیس کرده است را به عنوان یک فعالیت بشردوستانه معرفی می‌کند. زیرا او بر این باور است که این شرکت‌ها مانند تسلا و اسپیس ایکس به دنبال بهبود وضعیت بشر در آینده هستند. همچنین ماسک در مصاحبه خود با کریس اندرسون، رئیس TED، در پاسخ به سوال او در رابطه با بشردوستی افراد میلیاردر می‌گوید
در صورتی که افراد به جای یک خاصیت، به واقعیت آن اهمیت بدهند، انسان دوستی می‌تواند بسیار سخت باشد. اسیپیس ایکس، نورالینک، بورینگ و کمپانی تسلا، انسان دوستانه هستند. انسان دوستی در واقع همان عشق به انسانیت است و آن‌ها با هدف این عشق تأسیس شده‌اند.
خدمات بشردوستانه کمپانی‌های ایلان ماسک
در ادامه توضیحات می‌توان از خدمات انسان‌دوستانه شرکت تسلا، غول سازنده خودروهای برقی در جهان یاد کرد. این شرکت در حال شتاب بخشیدن به استفاده از انرژی پایدار است. همچنین شرکت اسپیس ایکس نیز به دنبال تضمین بقای طولانی مدت بشر بر روی کره زمین و دیگر بخش‌های فضا خواهد بود. در همین راستا، شرکت نورالینک نیز در زمینه فناوری‌های عصبی فعالیت کرده و در تلاش است با استفاده از مهندسی هوش مصنوعی، آسیب‌های مغزی و خطرات وجودی را کنترل کرده و آن‌ها را درمان نماید. بورینگ کمپانی از دیگر شرکت‌های ایلان ماسک با اهداف بشردوستانه بوده که بر روی مشکل و معضل ترافیک کار می‌کند. این معضل جهانی بوده و بسیاری از انسان‌ها را درگیر کرده است. با همه این‌ها، برداشت ایلان ماسک از واژه بشردوستانه و اقدامات لازم در این زمینه، کمی با دیگر افراد متفاوت بوده و نامتعارف است.
اقدامات بشردوستانه شخص ایلان ماسک
در سال گذشته، مدیر برنامه جهانی غذا سازمان ملل متحد (WFP) اعلام داشت که افراد میلیاردر از جمله ایلان ماسک می‌توانند با کمک‌های مالی خود، مشکل فقر جهانی را تا حد زیادی برطرف کنند. همین ادعا، ماسک را به چالش کشید و بیان داشت که اگر سازمان ملل بتواند ثابت کند، با ۶ میلیارد دلار، گرسنگی در جهان رفع می‌شود، او تمامی سهام تسلای خود را فروخته و این سرمایه را برای این امر خرج می‌کند. با همه این‌ها با توجه به مستندات کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده آمریکا، مشخص شد که ایلان ماسک بیشتر از ۵ میلیون دلار از سهام تسلای خود را صرف امور خیریه کرده است.
