همه ما انسان ها موجوداتی عادت محور هستیم. بر اساس منشا ژنتیکی، ما انسان ها برای اجرای توالی های خاصی طراحی و برنامه ریزی شده ایم که به ما در توسعه روزانه، رشد، بازسازی، ترمیم و پایداری زندگی ما از سطح خرد تا سطح کلان کمک می کند. ما از نقطه نظر تکاملی خودخواه هستیم و CPU های ذهن ما با برنامه هایی در امتداد مسیرهای عصبی غریزی پر شده است. البته همه ما میدانیم که عملکردهای از پیش برنامهریزیشدهای وجود دارند که مستقیماً در ژنتیک ما کدگذاری شدهاند و به ما اجازه میدهند کارهایی مانند هضم غذا، تامین اکسیژن خون، مبارزه با بیماریها، پردازش تصاویر یا شنیدن صداها و غیره را انجام دهیم. اگرچه اینها کارکردهای مستقل از پیش برنامه ریزی شده ذهن و بدن ما مهم هستند، سایر عملکردهای غیر غریزی که در طول زندگی ما ایجاد می شوند نیز مهم هستند. این عادات اعم از خوب و بد یا به ما کمک می کنند یا ما را از همه چیز باز می دارند. عادتها و شکلگیری عادتهای ما موضوع مهمی است، زیرا ما در اصل، مجموعهای از عادتهایمان هستیم. از لحظهای که بیدار میشویم تا لحظهای که به خواب میرویم، ذهن ما در حال اجرای این توالیهای معمولی است که با آن آشنا شدهایم. گاهی اوقات، آن عادت ها عادت های خوبی هستند که به ما اجازه می دهند هر روز کمی پیشرفت کنیم. با این حال، متأسفانه، بیشتر اوقات، آن عادات، عادت های بدی هستند که ما را از زندگی رویایی خود باز می دارند.
اهمیت عادتها در چیست؟
عادتها از این جهت مهم هستند که روی موفقیت و شکست کارها اثر میگذارند. برای مثال، سیگار کشیدن را تصور کنید، شاید بعد از غذا هوس سیگار کنید اما در آن لحظه اصلا متوجه ضرری که به بدنتان وارد می شود نیستید.
شاید از نظرتان، یک سیگار خیلی هم ضرر نداشته باشد اما این که برحسب عادت بعد از غذا سیگار بکشید و هر روز این عادت را تکرار کنید، در نهایت میبینید تنها بعد از غذا نیست که سیگار میکشید، بلکه پیش از سرکار رفتن، بعد از کار، حین غذا خوردن، قبل از خواب و… هم سیگار میکشید.
عادت یعنی اینکه کاری را مرتب انجام دهید و این تمایل ذهن است که زندگی شما را به سمت عادتهایتان هدایت میکند. وقتی ذهنتان فکر میکند که چیزی باعث رضایتش میشود، شما را به همان سمت سوق میدهد. وقتی عادت بدی این حس خوشایند را از انسان بگیرد، مغز آنقدر این عادت بد را گسترش میدهد تا به تمام جوانب زندگی فرد مسلط شود.
10 عادت موفقیتآمیزی که باید در خود پرورش دهید
برخی عادتهای اساسی وجود دارند که برای رسیدن به موفقیت ضروری هستند اما موارد دیگری وجود دارند که اکتسابیاند و از آن جمله میتوان به سلامت و تندرستی، مالی، روابط، کار، مدیریت زمان و هدف گذاری اشاره کرد.
هستهی تشکیلدهندهی عادتهای موفقیتآمیز، عادت ایجاد خود عادت است. همهی انسانها مجموعهای از عادتها هستند که هر روز با کمی تلاش ایجاد میشوند. مثلا اگر هر روز راس ساعت مشخصی به پیادهروی برویم، این فعالیت به یک عادت تبدیل میشود.
برنامه ریزی روزانه و انتخاب های درست
شاید مقابله با عادتهای بد و کنار گذاشتن آنها سخت باشد، اما ایجاد عادت بسیار ساده است. تنها باید 5 تا 10 دقیقه از وقت روزانه خود را به عادتِ ایجاد عادت اختصاص دهید. حتما برایتان جالب است بدانید، افراد موفق چه عادتهای مثبتی دارند. اکنون به 10 مورد از برترین عادات افراد موفق اشاره میکنیم:
- هدفگذاری روزانه
- مدیریت بهینه زمان
- توجه و ارزیابی همه چیز
- خرج کردن منطقی و عاقلانه
- ابتدا به خود پرداخت کردن
- ورزش روزانه
- انتخابهای درست
- خواب مناسب
- شکرگزاری روزانه
- فعالیت مستمر
عادتهای خوب به آسانی ایجاد نمیشوند اما برای کنار گذاشتن عادتهای بدی که سالها با شما بودهاند به زحمت بیشتری نیاز دارید. اکنون این سوال بوجود میآید که چگونه یک عادت در ذهن ایجاد میشود؟
عادتها سیر صعودی را طی میکنند، در ابتدا کوچک و بیاهمیت هستند اما به مرور رشد میکنند. اگر به گرههای طناب توجه کنید بهتر متوجه این مساله میشوید. طناب از هزاران گره تشکیل شده است.
ابتدا این گرهها را تصور کنید؛ تا جایی قوی هستند که بتوانند در طوفان های سهمگین، یک کشتی را کنار اسکله نگه دارند. عادتها همانند این گرهها قوی هستند. آنقدر قوی هستند که به راحتی از بین نمیروند و حتی ممکن است بعد از مدتی که آنها را کنار گذاشتید برگردند. اکنون این سوال مطرح میشود: چرا از بین بردن عادتهای بد غیرممکن و ایجاد عادتهای خوب مشکل است؟
اکنون ضخامت و قدرت همان گره را در نظر بگیرید. زمانی را تجسم کنید که هیچ عادت خوب یا بدی ندارید. عادت شما اولین کاری میشود که انجام میدهید؛ انگار اولین گرهی شماست. کاری که برای اولین بار انجام میدهید، فضایی را در ذهنتان میگیرد. به عنوان مثال، اولین باری که به مدرسه میروید نیاز به هوشیاری ذهنتان دارید. ذهن باید هوشیار باشد اما به این کار عادت ندارد. وقتی فردی برای اولین بار سیگار میکشد در حالیکه ذهنش ناآگاه است، اولین ریشهی عادت در آن شکل میگیرد.
عادت محصول راههای عصبی است که در طی زمان مانند گرهها، یکی بعد از دیگری تشکیل میشود و در نهایت عادتی را تشکیل میدهد که تقریبا کنار گذاشتنش محال است؛ این همان علت مشکل بودن ایجاد عادات مثبت و ترک کردن عادات منفی است.
چگونه می توان عادات بد را ترک کرد؟
عادتهای بد همانند گرههای طناب قوی هستند اما میتوان آنها را با درایت و استمرار روزانه از بین برد. انسان اگر بتواند برای مدت طولانی از عادتهای بد کنار بکشد باز هم ممکن است به سمت آنها جذب شود.
به دلیل اینکه عادتها در طول چندین سال شکل میگیرند؛ با هوشیاری و عملکرد درست به مدت 4 تا 6 ماه میتوان یک عادت بد را کنار گذاشت. شاید زمان زیادی باشد، اما اگر بتوانید در این مدت طاقت بیاورید حتما میتوانید عادت بد خود را برای همیشه ترک کنید.
برای این منظور باید هر روز قسمتی از عادت بد گذشتهتان را ترک کرده و رفتار بهتری جایگزین آن کنید. برای مثال، اگر هر روز ساعت 3 بعدازظهر شکلات میخورید، از همین حالا تصمیم بگیرید در این ساعت به جای شکلات از تنقلات سالم استفاده کنید. در همین جاست که تصمیم درست و هوشمندانه اتخاذ کرده اید.
استفاده از تکنیک P.A.R.A
P.A.R.A از کلمات برنامهریزی، شناخت، دلیل و عمل به دست میآید. اگر از تکنیک پیروی کنید میتوانید تمام عادات بد خود را ترک کرده و عادتهای خوبی جایگزین آن کنید.
گام اول: برنامه ریزی برای عادت جدید
اولین قدم برنامهریزی است. باید ببینید چه عادت بدی را میخواهید از بین ببرید و چه عادت خوبی را ایجاد کنید؟ عادتهای خوب و بدتان را روی کاغذ بیاورید. اگر یکی از عادتهای بدتان بیرویه خرج کردن است، آن را روی کاغذ بنویسید و برایش برنامهریزی کنید. زیرا بدون برنامهریزی دوباره همان عادت را در پیش میگیرید.
اما چطور برنامهریزی کنید؟ بعد از شناخت عادت، باید برای آن وقت بگذارید و بخشی از وقت روزانهتان را به عادت بدتان اختصاص دهید. برای شروع از 5 دقیقه شروع کنید.
شاید متعجب شوید و بگویید با صرف تنها 5 دقیقه می توان عادتی را ترک یا ایجاد کرد؟ بله میتوانید. تمام عادتهایی که اکنون در شما وجود دارد، چه خوب چه بد، به مرور زیاد شدهاند. همان طناب را در نظر بگیرید. از یک گره شروع کنید، از 5 دقیقه.
اگر عادت بد شما این است که بعد از کار به رستوران بروید و فستفود بخورید، این بار مسیرتان را تغییر دهید. بهتر است چند مسیر برای خود انتخاب کنید که هیچ یک از جلوی فستفود نمیگذرند. اگر فکر میکنید تا رسیدن به خانه گرسنه میشوید؛ کمی آجیل همراه خود ببرید. این کار تنها 5 دقیقه از وقتتان را می گیرد اما همین 5 دقیقه روزانه، کمک میکند عادت بد فستفود خوردن را کنار بگذارید.
گام دوم: شناخت عادت
عادتها رفتارهای تکراری ناخودآگاهانهای هستند که در طی زمان عادی میشوند. وقتی عادتهای بد خود را نشناسید، متوجه آنها نمیشوید و ذهنتان همان کاری را که همیشه انجام داده، در ادامه انجام میدهد.
بعد از شناخت عادت، بهتر میتوانید آن را کنترل کنید. وقتی برای عادتتان برنامهریزی میکنید، یعنی عادت خود را میدانید. بهتر است چیزی همراه خود داشته باشید که شما را به یاد عادتتان بیندازد.
مثلا می توانید برنامه ریزی کنید سیبی همراه خود ببرید تا هر وقت آن را می بینید به یاد عادت تان بیفتید. به دلیل اینکه ذهن به کار جدید عادت ندارد، باید تلنگرهایی داشته باشید تا ذهن تان هوشیار شود الگوهای جدید بسازد.
گام سوم: ایجاد یا ترک عادت
کلید ایجاد یا ترک عادت، دلیل است. وقتی دلایلتان به قدر کافی محکم باشند، از پس هر کاری برمیآیید. پس دلایلتان باید آنقدر محکم باشند تا در مقابل تمایلات درونیتان مقاومت کنید و بر عادت بد خود غالب شوید.
به عادتهای مثبتی که میخواهید فکر کنید و آنها را روی کاغذ بنویسید. به چه دلیل میخواهید پرخوری نکنید، ولخرج نباشید، سیگار نکشید و…؟ نباید دلایل سطحی داشته باشید. تنها این که بخواهید درآمد بیشتری داشته باشید کفایت نمیکند. بدون داشتن دلیل هیچ پیشرفتی نمیکنید و تنها کارهایتان را به تعویق میاندازید.
گام چهارم: حرکت برای ایجاد یا ترک عادت
باید هر روز میزانی از عادات بدتان را ترک کرده و به عادتهای خوبتان اضافه کنید. مثلا اگر هر روز 30 سیگار میکشید، آن را به 20، سپس 10 و در نهایت 0 برسانید و این عادت بد را ترک کنید. اگر سه بار در روز فستفود میخورید، آن را به یکبار در روز، یکبار در هفته، یکبار در ماه و… کاهش دهید. مهم نیست چقدر از عادت بدتان ترک کنید یا به عادت خوبتان بیفزایید، مهم این است که هر روز اقدامیکنید زیرا عادتها هم به مرور ایجاد شدهاند.
اغلب مردم از عمل کردن میترسند و این مانع بزرگی بر سر راهشان است. پس تصمیم بگیرید و همین حالا عملیاش کنید. اکثر آنها همه چیز را بزرگتر از آنچه در ذهنشان هست، جلوه میدهند. اگر این چهار قدم را طی کنید هر عادت بدی را میتوانید ترک کنید و در مقابل، عادتهای خوبی را بهوجود آورید.
گام چهارم: حرکت برای ایجاد یا ترک عادت
حتما تاکنون متوجه شدهاید عادتها چگونه ایجاد میشوند و از بین میروند. در ادامه 101 عادت را معرفی کردیم که میتوانند شما را به موفقیتهای شایانی برسانند. این 101 عادت در 8 دسته مختلف جای میگیرند:
- بهداشت و سلامت
- مالی
- کار و تجارت
- روابط
- معنویت
- اهداف
- آموزش
- مدیریت زمان
گروه اول: عادت های موفقیت آمیز بهداشت و سلامت
1. صبحانه خوردن
2. مصرف یک سیب در هر روز
3. خواب مناسب و کافی
4. زدن کرم ضد آفتاب
5. کشیدن نخ دندان
6. مصرف زیاد آب
7. حذف غذاهای فرآوریشده و فستفودها
8. دوری از سیگار
9. روزانه 10 هزار قدم پیادهروی
10. مصرف فیبر روزانه
11. ورزش
12. کاهش مصرف کافئین
13. مصرف سبزیجات
14. رفتن به دندانپزشکی دو بار در سال
15. چکاپ پزشکی یک بار در سال
16. مسواک زدن
گروه دوم: عادتهای موفقیتآمیز مالی
17. بودجهبندی سرمایه
18. پس انداز کافی
19. نوشتن ریز مخارج روزانه
20. سرمایه گذاری مالی
21. کاهش بدهیها
22. خرید مسکن
23. داشتن حداقل یک کارت اعتباری
24. تسویه حسابهای عقبمانده
25. تسویه قبوض
26. بازبینی گزارش حساب
27. مالیات دادن سر موقع
28. صحبت با حسابدار
گروه سوم: عادتهای موفقیتآمیز کار و تجارت
29. سحرخیز بودن
30. اولویتبندی کارها
31. برنامهریزی و نظم بخشیدن
32. بهره وری زمان
33. حل مشکلات
34. پیگیری مداوم کارها
35. دوبار چک کردن کار
36. وقتشناس بودن
37. استفاده درست از شبکه های اجتماعی
38. داشتن ابتکار عمل
39. مشورت کردن
40. مسئولیتپذیر بودن
41. جزئیمحور بودن
42. روشنفکر بودن
43. خوشرو بودن
گروه چهارم: عادتهای موفقیتآمیز روابط
44. دروغ نگفتن
45. داشتن ایمان
46. احترام گذاشتن
47. خوب گوش دادن
48. با آرامش خوابیدن
49. دوری از حدس و گمان ها
50. وقت گذراندن با عزیزان و خانواده
51. ماجراجویی گروهی
52. رفتن به پیک نیک خانوادگی
53. خوشقلب بودن
54. عشق ورزیدن
55. به یاد داشتن مناسبتها
56. نداشتن تقاضای نابجا
گروه پنجم: عادت های موفقیت آمیز معنوی
57. مدیتیشن و عبادت کردن
58. یوگا
59. زمانی را به خود اختصاص دادن
60. صدقه دادن
61. مثبت اندیش بودن
62. شکرگزاری روزانه
63. شادی بخشیدن
64. عشق ورزیدن
65. درخواست کمک کردن
66. معتقد بودن
67. بلند آواز خواندن
68. در کنار خانواده زندگی کردن
گروه ششم: عادت های موفقیت آمیز هدف محور
69. هدف گذاری روزانه
70. ارزیابی پیشرفت
71. به دنبال اصلاح بودن
72. الهام گرفتن
73. اعتماد داشتن به دیگران
74. مشورت با متخصصان
75. صبور بودن
76. جرات داشتن
77. تسلیم نشدن در مقابل مشکلات
گروه هفتم: عادت های موفقیت آمیز آموزش
78. یادگیری حداقل یک لغت در روز
79. یادگیری زبان خارجی
80. آموختن یک مهارت جدید
81. کنار گذاشتن حواس پرتی ها
82. عضویت در یک گروه مطالعاتی
83. سوال پرسیدن روزانه
84. دیدن ویدئوهای آموزشی
85. گوش دادن به نظرات دیگران
86. خواندن مطالب جالب
گروه هشتم: عادتهای موفقیتآمیز مدیریت زمان
87. نوشتن لیست وظایف روزانه
88. مدیریت زمان از طریق نرم افزار ها
89. بازبینی اهداف
90. به تعویق نینداختن کارها
91. تنظیم یادآور از طریق تلفن
92. انجام حداقل یک کار از کارهای معوقه به طور روزانه
93. دوری از حواسپرتیها
94. تغییر محیط پیرامون
95. استراحت کردن
96. دوری از نرمافزارهای اجتماعی در گوشی همراه
97. زمانی را به خود اختصاص دادن
98. محول کردن کارها به دیگری
99. محول کردن کارهای خستهکننده
100. وقفه انداختن میان کارها
دوری از انحراف یافتن از مسیر دستیابی به اهداف
سخن پایانی
عادات 95 درصد رفتار یک فرد را شکل می دهند. هر چیزی که امروز هستید، و هر چیزی که در آینده به دست خواهید آورد، با کیفیت عاداتی که شکل می دهید تعیین می شود. با ایجاد عادات خوب و اتخاذ یک رفتار مثبت، شما نیز می توانید موفق شوید و زندگی مرفهی داشته باشید. لطفا نظرات خود را با خودساخته در میانن بگذارید.
