فرهنگ سازمانی چیست ؟

فرهنگ سازمانی مناسب یکی از عوامل کلیدی در موفقیت و رشد تجارت‌ها است. تحقیقات نشان می‌دهند که شرکت‌هایی که فرهنگ سازمانی مناسبی را اتخاذ کرده‌اند، می‌توانند نرخ رشد 15 درصدی در سوددهی و افزایش 2.5 برابری در ارزش سهام خود را تجربه کنند. با این حال، واقعیت این است که تنها 31 درصد از مدیران منابع انسانی باور دارند که فرهنگ مناسبی را برای پیشبرد اهداف شرکت خود در نظر گرفته‌اند. همچنین، 85 درصد از سازمان‌ها در تغییر فرهنگ سازمانی خود شکست خورده‌اند.

فرهنگ سازمانی چیست؟

فرهنگ سازمانی مجموعه‌ای از ارزش‌ها، انتظارات و شیوه‌هایی است که اقدامات اعضای یک تیم را هدایت می‌کند. این فرهنگ مجموعه‌ای از ویژگی‌هایی است که شرکت شما را شکل داده و آن را از سایر سازمان‌ها متمایز می‌کند. فرهنگ سازمانی مثبت و کارآمد می‌تواند منجر به بهبود عملکرد و رشد سازمان شود، در حالی که فرهنگ ناکارآمد می‌تواند حتی موفق‌ترین شرکت‌ها را با مشکل مواجه کند.

در حالی که فرهنگ سازمانی و بیانیه مأموریت هر دو به تعریف جهت‌گیری و ارزش‌های یک سازمان کمک می‌کنند، اما فرهنگ سازمانی از طریق رفتارهای ثابت و معتبر ایجاد می‌شود. این فرهنگ نتیجه تعاملات روزمره و شیوه‌های کاری اعضای سازمان است، نه فقط انتشار مطبوعات یا اسناد سیاست‌های شرکت.

نمودهای فرهنگ سازمانی در سازمان

فرهنگ سازمانی در موارد زیر به وضوح قابل مشاهده است:

• نحوه واکنش مدیرعامل به بحران‌ها:  شیوه‌ای که مدیرعامل سازمان در مواجهه با بحران‌ ها و چالش ‌ها واکنش نشان می‌ دهد ، بازتاب ‌دهنده فرهنگ سازمانی است.
• نحوه سازگاری تیم‌ ها با خواسته ‌های جدید مشتریان:  توانایی و آمادگی تیم‌ ها در پاسخ به نیازها و انتظارات متغیر مشتریان ، نشان‌ دهنده فرهنگ سازمانی است.
• نحوه برخورد مدیر با کارمند خاطی و شیوه اصلاح او:  روشی که مدیران با کارکنان خاطی برخورد می‌ کنند و نحوه اصلاح رفتار آن ‌ها ، بازتاب ‌دهنده ارزش‌ ها و شیوه‌ های سازمان است.

فرهنگ سازمانی مناسب می‌تواند باعث افزایش انگیزه و رضایت کارکنان، بهبود عملکرد و بهره‌وری، جذب و نگهداشت نیروی کار ماهر و تسهیل در تغییرات سازمانی شود. از سوی دیگر، فرهنگ سازمانی ناکارآمد می‌تواند به کاهش انگیزه، افزایش نرخ ترک خدمت کارکنان و ایجاد مشکلات در اجرای استراتژی‌های سازمانی منجر شود.

مراحل ساخت فرهنگ سازمانی قوی

یک فرهنگ سازمانی قوی و غنی می‌تواند تأثیرات مثبت و قابل‌توجهی بر سازمان داشته باشد. در چنین فرهنگی، کارکنان به‌خوبی می‌دانند که مدیریت از آن‌ها چه انتظاراتی دارد و چگونه باید در موقعیت‌های مختلف عمل کنند. آن‌ها باور دارند که این انتظارات منطقی و درست هستند و در صورت پیروی از ارزش‌های سازمانی، از پاداش‌های مناسبی بهره‌مند خواهند شد.

ساخت فرهنگ سازمانی قوی نیازمند توسعه و اجرای برنامه‌ای با اهداف روشن و قابل اندازه‌گیری است. در ادامه، مراحلی که می‌تواند به شما در این مسیر کمک کند را بررسی می‌کنیم:

1- به کارمندان مجال صحبت و نظر بدهید :

برای حفظ پویایی و رشد سازمان، فضای مناسبی برای ارائه نظرات، افکار و ایده‌های کارکنان فراهم کنید. با اعضای تیم‌ها گفتگو داشته باشید و نظرسنجی‌های دوره‌ای برگزار کنید تا همه کارکنان، چه جدید و چه قدیمی، بتوانند به‌صورت برابر در آن‌ها شرکت کنند. جلسات رودررو با کارکنان از تیم‌های مختلف برگزار کنید و اطمینان حاصل کنید که این جلسات صرفاً نمادین نباشند. ایجاد فضایی برای ارتباط صریح و دوطرفه می‌تواند نارضایتی‌ها را کاهش داده و به تقویت فرهنگ سازمانی کمک کند.

2- از ماموریت برند الگو بگیرید :

به عنوان مدیر سازمان، شما نقش کلیدی در تعیین و شکل‌دهی فرهنگ سازمانی دارید. لحن و رفتار شما به‌عنوان الگو برای دیگر مدیران و کارکنان عمل می‌کند. برای ایجاد یک فرهنگ سازمانی قوی و یکپارچه، می‌توانید از ماموریت و ارزش‌های برند خود الهام بگیرید. این ماموریت و ارزش‌ها باید به‌طور واضح در تمامی جنبه‌های سازمان منعکس شوند و به عنوان اصول راهنمای رفتار و تصمیم‌گیری‌ها عمل کنند.

شما به‌عنوان مدیر، مسئولیت دارید تا لحن و رویکرد مناسبی را برای فرهنگ سازمانی تعیین کنید. این رویکرد باید با ماموریت و ارزش‌های برند همخوانی داشته باشد و در تمام فعالیت‌های سازمانی نمود پیدا کند. ارزش‌های برند را در تعریف فرهنگ سازمانی لحاظ کنید و این ارزش‌ها را به‌صورت عملیاتی در سازمان پیاده‌سازی کنید. ماموریت برند شما می‌تواند به‌عنوان نقطه مرجع برای تعیین رفتارها، انتظارات و استانداردهای کاری عمل کند. این امر باعث می‌شود تا تمام اعضای تیم با یک دیدگاه مشترک و هدفمند در جهت تحقق اهداف سازمانی گام بردارند.

اگر متوجه شدید که برخی از اعضای تیم از توجه به این ارزش‌های فرهنگی کوتاهی می‌کنند، به جای توصیه یا ایفای نقش پلیس فرهنگ سازمانی، به آن‌ها فرصتی دهید تا بتوانند خود را با این فرهنگ‌ها همسو کنند. این فرصت می‌تواند شامل آموزش‌های مرتبط، جلسات بازخورد و مشاوره‌های فردی باشد. هدف اصلی باید تشویق به پذیرش و اجرای ارزش‌های فرهنگی سازمان باشد، نه تحمیل آن‌ها.

3- افراد را متناسب با فرهنگ سازمانی خود استخدام کنید :

در جهت حفظ فرهنگ سازمانی خود، بسیار مهم است که در استخدام افراد، به ارزش‌ها و ماموریت سازمان توجه ویژه داشته باشید. افرادی که با این ارزش‌ها همسو و هماهنگ هستند، می‌توانند به ارتقای فرهنگ سازمانی و تحقق اهداف سازمانی کمک کنند. در این راستا، برای استخدام افراد، عواملی به جز مهارت‌ها و تجربیات مورد نیاز را مدنظر قرار دهید و به شخصیت و اهداف شغلی افراد نیز توجه کنید.

افرادی را انتخاب کنید که با ارزش‌ها، ماموریت و موقعیت روحیه‌ای سازمانی شما هماهنگی دارند. این افراد باید اراده و تعهد به تحقق اهداف و ارزش‌های سازمانی را داشته باشند. اطمینان حاصل کنید که افرادی که استخدام می‌کنید، قادر به سازگاری با فرهنگ سازمانی شما هستند. آنها باید از دیدگاه‌ها و رفتارهایی استفاده کنند که با محیط سازمانی شما سازگاری دارند. اهداف شغلی افراد باید با اهداف سازمانی مطابقت داشته باشد و رویکرد کاری آنها باید با فرهنگ سازمانی سازگاری داشته باشد. این افراد باید به دنبال رشد و توسعه شخصی و سازمانی باشند. افرادی را استخدام کنید که توانایی ایجاد و پذیرش تغییر را داشته باشند. آنها باید قادر به تطبیق با تغییرات و نوآوری در سازمان باشند. توجه کنید که افرادی را استخدام کنید که قادر به همکاری و هماهنگی با تیم هستند و توانایی ایجاد ارتباطات موثر با سایر اعضای تیم را دارند.

4- به رسمیت شناختن تلاش‌ها و دستاوردهای کارکنان :

برای ایجاد انگیزه در کارکنان، باید تلاش‌ها و دستاوردهای آنان را به رسمیت بشناسید. این امر می‌تواند از طریق جلسات متعدد، جشن گرفتن موفقیت‌های تیمی و تصدیق تلاش‌های افراد توسط همکارانشان انجام شود. فرهنگ سپاسگزاری و تشویق را در تیم‌ها جا بیندازید و ارتباط میان عملکرد افراد و موفقیت تیم را برجسته کنید. همچنین، به همه کارکنان، چه آن‌هایی که دورکار هستند و چه آن‌هایی که در سازمان حضور دارند، بازخورد مثبت و سازنده ارائه دهید.

5- بر یادگیری و توسعه تمرکز داشته باشید :

در سازمان‌ها، به دلیل پویایی محیط کسب و کار، همواره نیاز به نوآوری و پیشرفت وجود دارد. هر کارمندی باید به عنوان یک عامل موثر در فرآیند نوآوری و پیشرفت سازمان مدنظر قرار گیرد. بنابراین، ایجاد فرهنگی که بر روی یادگیری و توسعه تمرکز دارد، امری ضروری است. در این فرهنگ، تمرکز بر ارتقاء مهارت‌ها، دانش و توانایی‌های کارمندان و پشتیبانی از رشد حرفه‌ای آن‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد.

برنامه‌های آموزشی در سطح سازمان برای افراد جدید و قدیمی، ابزاری موثر برای توسعه مهارت‌ها و دانش کارمندان است. این برنامه‌ها باید به‌طور جامع و متناسب با نیازهای سازمان و کارمندان طراحی شوند. فرهنگی را ایجاد کنید که بر روی یادگیری مستمر و به اشتراک گذاشتن دانش تمرکز داشته باشد. تشویق به اشتراک‌گذاری تجربیات و موفقیت‌ها، ارتقاء انگیزه برای یادگیری و توسعه را فراهم می‌کند.

با توجه به اینکه هر کارمند دارای نیازها و اهداف شخصی خود است، باید برنامه‌های آموزشی و توسعه فردی را بر اساس این نیازها طراحی کنید تا افراد بتوانند به طور موثرتری در جهت رسیدن به اهداف شخصی و سازمانی خود پیشرفت کنند.

بازخورد مداوم به کارمندان در مورد عملکرد و پیشرفت آن‌ها، انگیزه آن‌ها را بالا می‌برد و به آن‌ها کمک می‌کند تا بهبودهای لازم را در مسیر یادگیری و توسعه خود اعمال کنند. تشویق به همکاری و تعامل بین اعضای تیم و ایجاد فضایی باز برای به اشتراک گذاشتن ایده‌ها و دانش، باعث افزایش یادگیری و توسعه مشترک می‌شود.

نتیجه ‌گیری

ساخت یک فرهنگ سازمانی قوی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اجرای مداوم است. با پیاده‌سازی مراحل بالا و توجه به نیازها و انتظارات کارکنان، می‌توانید فرهنگ سازمانی مثبتی ایجاد کنید که منجر به بهبود عملکرد و افزایش رضایت کارکنان می‌شود. این فرهنگ قوی نه تنها به رشد و توسعه سازمان کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش انگیزه و تعهد کارکنان نیز خواهد شد.